สุรินทร์ อนุทิน ควงผู้บริหารระดับสูงกระทรวงสาธารณสุข ลงพื้นที่เปิดการประชุมวิชาการกัญชาทางการแพทย์นำร่อง เขตสุขภาพที่ 9

สุรินทร์ อนุทิน ควงผู้บริหารระดับสูงกระทรวงสาธารณสุข ลงพื้นที่เปิดการประชุมวิชาการกัญชาทางการแพทย์นำร่อง เขตสุขภาพที่ 9 เพื่อให้ประชาชนสามารถนำมาใช้ดูแลสุขภาพตนเองเบื้องต้น และต่อยอดเศรษฐกิจครอบครัว หลังได้ลงนามปลดพืชกัญชาออกจากรายการยาเสพติดให้โทษ และจะมีผลบังคับใช้ภายใน 120 วัน

วันนี้ (4 ก.พ.65) ที่อาคารเรียนรวม 100 ปี คณะเทคโนโลยีการจัดการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้เป็นประธานเปิดการประชุมวิชาการกัญชาทางการแพทย์นำร่อง เขตสุขภาพที่ 9 เป็นเขตแรกจากทั้งหมด 12 เขตสุภาพทั่วประเทศ ในการประชุมในครั้งนี้มีนายแพทย์เกียรติภูมิ วงศ์รจิต ปลัดกระทรวงสาธารณสุข พร้อมคณะผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงสาธารณสุข ประชาชนที่สนใจ เข้าร่วมประชุมและติดตามการประชุมดังกล่าวจำนวนมาก ภายใต้มาตรการควบคุมป้องกันการแพร่ระบาดโรคโควิค-19 อย่างเข้มงวด

ซึ่งการประชุมดังกล่าว เป็นไปตามที่รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้ลงนามปลดพืชกัญชาออกจากรายการยาเสพติดให้โทษ เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 และจะมีผลบังคับใช้ภายใน 120 วัน หลังจากประกาศในราชกิจจานุเบกษา โดยการลงนามปลดพืชกัญชาออกจากรายการยาเสพติด เพื่อให้ประชาชนสามารถนำมาใช้ดูแลสุขภาพตนเองเบื้องต้น และต่อยอดเศรษฐกิจครอบครัว

หลังจากที่ประเทศไทยเปิดโอกาสให้นำกัญชามาใช้ทางการแพทย์ตั้งแต่ปี 2562 กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งเป็นเจ้าภาพหลักในเรื่องนี้ ได้มีการติดตามประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้กัญชา ในการรักษาโรคต่างๆ การเข้าถึงยากัญชาทางการแพทย์ของประชาชน เปิดคลินิกกัญชาในหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน รวมถึงติดตาม เรื่องความกังวลของสังคม ไม่ว่าจะเป็นการส่งผลต่อจิตและประสาท หรือการเสพติดนั้น กระทรวงสาธารณสุขมีระบบการรักษาและกำกับติดตามผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาในคลินิกกัญชาทางการแพทย์ ซึ่งพบว่าผู้ป่วยสามารถเข้าถึงการรักษาด้วยยากัญชาและมีความปลอดภัยสูง นอกจากนี้การให้ความรู้ ความเข้าใจกับประชาชนก็เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะเมื่อประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจ จะเป็นภูมิคุ้มกันสำคัญในการทำให้กัญชาถูกใช้ประโยชน์อย่างถูกต้อง ดังนั้นผู้บริหารของกระทรวงสาธารณสุขจึงมีนโยบายเร่งดำเนินการในเรื่องนี้ โดยเน้นทำ ให้เร็วและครอบคลุม ทำให้ทันก่อนที่ประชาชนจะเริ่มปลูกได้ เพราะประชาชนต้องมีความรู้ตั้งแต่เรื่องโรคที่สามารถใช้กัญชาในการดูแสสุขภาพตนเองเบื้องต้น สายพันธุ์ต่างๆของกัญชา วิธีการปลูก และการใช้ยาหรือการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกัญชา จึงกำหนดให้มีการจัดประชุมวิชาการกัญชาทางการแพทย์ขึ้นใน 12 เขตสุขภาพทั่วประเทศ ในงานมีการประชุมวิชาการทั้งภาคประชาชนและบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งตลอดการจัดงานทั้ง 3 วัน (4-6 มีนาคม)โดยมีเป้าประสงค์เพื่อให้เกิดประโยชน์กับพี่น้องประชาชมากที่สุด

การดำเนินงานของเขตสุขภาพที่ 9 ในครั้งซึ่งประกอบไปด้วยจังหวัด นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์และชัยภูมิ เป็นเขตสุขภาพที่มีความเข้มแข็งในการขับเคลื่อนกัญชาเสรีทางการแพทย์ นำโดยายแพทย์พงศ์เกษม ไข่มุกด์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 9 และนายแพทย์สาธารณสุข ทั้ง 4 จังหวัด มีการดำเนินการทั้งในส่วนต้นน้ำกลางน้ำปลายน้ำ โดยในส่วนต้นน้ำ มีการปลูกกัญชาถึง 53 แห่ง ปลูกกัญชง ถึง 93 แห่ง ในส่วนกลางน้ำ มีโรงพยาบาล GMP คือ โรงพยาบาลคูเมือง ที่มีศักยภาพผลิตยากัญชา ทั้งแผนปัจจุบันและแผนไทย เพื่อสนับสนุนทั้งเขตสุขภาพที่ 9 และเขตสุขภาพอื่นๆด้วย ส่วนปลายน้ำ สามารถเปิดคลินิกกัญชาทางการแพทย์ในโรงพยาบลภาครัฐครบทุกแห่ง คลินิกกัญชาทางการแพทย์ภาคเอกชน 9 แห่ง ซึ่งทำให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงยากัญชาทั้งแผนไทยแผนปัจจุบัน ซึ่งจุดเด่นของเขตสุขภาพที่ 9 คือ ผู้ป่วยสามารถเข้ายากัญชาแผนปัจจุบันมากที่สุด โดยเฉพาะในกลุ่มโรคผู้ป่วยระยะประคับประครอง (Palliative Care) นอกจากนี้ยังขยายไปถึงการขับเคลื่อนถึงเศรษฐกิจ การพัฒนานำไปผสมในอาหาร เช่น ลูกชิ้นยืนกิน ของจังหวัดบุรีรัมย์ , หมี่โคราชของจังหวัดนครราชสีมา , กาลาแมและกุนเชียง ของจังหวัดสุรินทร์ , หม่ำ ของจังหวัดชัยภูมิ เพื่อเพิ่มมูลค่า ในผลิตภัณฑ์ของดีของแต่ละจังหวัดนอกเหนือจากการประชุมวิชาการแล้ว ยังมีนิทรรศการ ตลาดนัดความรู้ที่มีทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่มีผลงานโดดเด่นมาร่วมจัดแสดง ให้ประชาชนได้เห็น สัมผัส ชิมและลงมือทำ

ทั้งนี้สถาบันกัญชาทางการแพทย์ เป็นหน่วยงานที่จะประสานให้มีการนำกัญชาไปใช้ประโยชน์ทางสุขภาพประชาชนสามารถมาสอบถามเรื่องการรักษา และการต่อยอดทางเศรษฐกิจได้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา มาเปิดบริการให้คำปรึกษาเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการขออนุญาตการปลูกเชิงพานิชย์ได้อย่างรวดเร็ว กรมการแพทย์และกรมการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก จัดนิทรรศการการรักษาด้วยยากัญชา มาให้คำปรึกษาเรื่องโรคและยากัญชา สามารถพูดคุยกับคุณหมอได้โดยตรง รวมทั้งการจัดบริการคลินิกกัญชาทางการแพทย์ทั้งแพทย์แผนปัจจุบันและแพทย์แผนไทย ให้ผู้ป่วยมาตรวจรักษาและรับยา กลับบ้าน ซึ่งโรคหรือภาวะที่กรมการแพทย์ให้แนวทางแนะนำว่าใช้ผลิตภัณฑ์กัญชาทางการแพทย์แล้วได้ประโยชน์ ซึ่งผู้ป่วยที่อยู่ในกลุ่มนี้ ใช้ยารักษาปกติอยู่แล้วไม่ได้ผล หรือต้องการมารับการรักษาด้วยยากัญชาเพื่อเป็นทางเลือก ก็สามารถมาตรวจรักษาได้ในงาน กรมสุขภาพจิต ให้คำปรึกษา ให้ความรู้และประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการใช้กัญชาทางการแพทย์อย่างปลอดภัย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ จะมาให้ความรู้เรื่องสายพันธุ์กัญชา การตรวจวิเคราะห์สารต่างๆ ยังมีหน่วยงานจากกระทรวงอื่นๆ เช่น กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มาร่วมให้ความรู้ในการปลูกกัญชากัญชง สำนักงานการศึกษานอกโรงเรียน กระทรวงศึกษาธิการ จะนำหลักสูตรการอบรม การแปรรูปกัญชามาจัดแสดง ในงานด้วย

นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวในพิธีเปิดการประชุมในครั้งนี้ว่า ภูมิใจไทย ที่ใช้ในการหาเสียงเลือกตั้ง และเมื่อได้รับเลือกตั้งและเข้ามาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้รับความร่วมมือจากกระทรวงสาธารณสุขทุกกรม และเครือข่ายร่วมกันผลักดันและขับเคลื่อนนโยบายตลอดระยะเวลา 3 ปี ซึ่งถือว่าประสบผลสำเร็จเป็นขั้นเป็นตอนในการทำให้กัญชา กลายเป็นพืชเศรษฐกิจใหม่ที่โดดเด่น โดยเริ่มจากการใช้ประโยชน์จากกัญชาทางการแพทย์การทำให้กัญชาเป็นพืชเศรษฐกิจของชุมชนและความสำเร็จล่าสุด คือการแก้กฎหมายทำให้กัญชาหลุดจากการเป็นยาเสพติดให้โทษ เป้าหมายแรกที่ประสบความสำเร็จ คือ การใช้ประโยชน์จากกัญชาทางการแพทย์ ซึ่งได้รับความร่วมมือจากกรมวิชาการด้านการวิจัยและรักษา ทั้งกรมการแพทย์ กรมแพทย์แผนไทย และกรมสุขภาพจิต ร่วมกันศึกษาวิจัย กำหนดแนวทางการใช้ประโยชน์จากกัญชาทางการแพทย์ จัดอบรม และจัดสอบขึ้นทะเบียนผู้เชียวชาญ ทำให้วันนี้มีผู้ป่วยได้รับยากัญชามากถึง 100,000 ราย จากการไปเยี่ยม รพ ได้เห็นผลของการใช้การนำกัญชาโรคลมชัก โรคพาร์กินสัน ภาวะคลื่นไส้และอาเจียนจากยาเคมีบำบัด นอนไม่หลับ ที่ผู้ป่วยและญาติเล่าว่าการใช้กัญชาสามารถเสริมการรักษาแผนปัจจุบันได้อย่างดี ช่วยให้คุณภาพชีวิตดียิ่ง ในบางรายลดการใช้ยาแผนปัจจุบันราคาแพงที่ต้องเสียเงินเพิ่มได้

อย่างไรก็ตามการใช้กัญชาจำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลรักษาโดยแพทย์ แพทย์แผนไทย หรือแพทย์พื้นบ้านที่มีใบอนุญาตในการสั่งจ่าย ตนได้เน้นย้ำเพื่อขอให้บุคลากรทางการแพทย์ช่วยเปิดประตูหัวใจ ศึกษาประโยชน์ เข้ารับการอบรม และฝึกการใช้กัญชาในการรักษา เรียนรู้และสังเกตุผลด้วยตนเอง เพื่อให้มีการใช้กัญชาทางการแพทย์เพิ่มขึ้น เพราะผู้ป่วย 100,000 ราย ยังไม่มีขนาดความต้องการหรือ demand เพียงพอที่จะสร้างโรงงานยาขนาดใหญ่ได้

รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวต่อว่า ขอขอบคุณกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ศึกษาจนพบว่า ประเทศเรามีกัญชาไทย 4 สายพันธุ์ องค์การเภสัชกรรมและโรงพยาบาลต่างๆ ก็ได้พัฒนาการสกัดและผลิตยาต้นแบบ การศึกษาวิจัยเหล่านี้จะเป็นการสนับสนุนให้เกิดการถ่ายทอดองค์ความรู้ และการพัฒนาต่อยอดในเชิงพานิชย์

สำหรับเป้าหมายที่ 2 คือ การผลักดันให้กัญชาเป็นพืชเศรษฐกิจของชุมชน ต้องขอขอบคุณสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาที่ทำงานร่วมกับภาคส่วนต่างๆ ในการปรับเปลี่ยนข้อกฎหมายเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการปลูก และต่อยอดไปสู่ผลิตภัณฑ์และบริการสุขภาพได้ง่ายขึ้น มีการจัดทำแนวทางการขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์กัญชา กัญชงอำนวยความสะดวกให้เกษตรกรและผู้ประกอบการดำเนินการขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์ ปัจจุบันมีวิสาหกิจชุมชน ปลูกกัญชา 400 กว่าแห่ง ปลูกกัญชง 1,800 กว่าแห่ง ที่ได้รับอนุญาต และมีผลิตภัณฑ์จากกัญชา กัญชงออกสู่ตลาดอย่างกว้างขวาง จะเห็นได้จากผลงานในปี 2564 แม้ว่าจะมีสถานการณ์โควิด ผลิตภัณฑ์จากกัญชา กัญชง เป็นที่ต้องการของตลาดในประเทศ อย่างมาก สร้างรายได้หมุนเวียนในระบบเศรฐกิจเป็นมูลค่าสูงกว่า 7 พันล้านบาท และขณะนี้กำลังเดินหน้าให้คนไทยสามรถปลูกกัญชาเพื่อรักษาโรคได้ เช่นเดียวกับสมุนไพรตัวอื่น แต่จะต้องมีกระบวนการควบคุมที่เหมาะสม ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการเสนอร่างพระราชบัญญัติกัญชา กัญชง ต่อประธานสภาผู้แทนราษฎรและประธานรัฐสภา เพื่อให้มีกฎหมายควบคุมเฉพาะ หลังจาก 120 วัน ที่กัญชาจะพ้นจากเป็นยาเสพติด ซึ่งประชาชนที่ต้องการปลูกเพื่อใช้ในครัวเรือน ไม่ต้องขออนุญาตแบบแต่ก่อน เปลี่ยนมาเป็นการจดแจ้งให้รัฐทราบ เพื่อให้เป็นไปตามข้อกำหนดของสนธิสัญญาระหว่างประเทศ ซึ่งรองนายกัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธรณสุข ยังคงเน้นย้ำ ได้ทำตามความต้องการของประชาชน คือการนำกัญชาออกจากยาเสพติด และขอให้ได้ใช้ประโยชน์ในทางที่ถูก และช่วยกันสอดส่องดูแลไม่ให้เพื่อนร่วมสังคมนำไปใช้ในทางที่ผิดต่อไป

ทั้งนี้เพื่อตอบรับการเปลี่ยนแปลง กระทรวงสาธารสุขได้มีการเตรียมการไว้ 2 เรื่อง ประกอบด้วย

1. พัฒนาองค์ความรู้การใช้กัญชาเพื่อดูแลสุขภาพตนเองเบื้องต้น เสริมสร้างความรู้ให้ประชาชนผ่านสามหมอ โดยฝึกอบรมผ่านเครือข่าย อสม. ทั่วประเทศ จัดทำคู่มือ และอบรมบุคลากรทางการแพทย์ในการใช้กัญชาทางการแพทย์ และเข้าใจบทบาทการเป็นผู้ให้การรักษาและดูแล

2.พัฒนาทักษะของกลุ่มเครือข่ายธุรกิจชุมชนที่พัฒนาผลิตภัณฑ์กัญชา กัญชงให้สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน เสริมความรู้ด้านการจัดการ ความเข้าใจความต้องการของตลาด การสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่จากองค์ความรู้ทางสมุนไพร การเพิ่มประสิทธิผลและความปลอดภัย และการสนับสนุนอุตสาหกรรมยา อาหารในกลุ่มผลิตภัณฑ์จากกัญชา ตั้งแต่การคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ การเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว การสกัดและการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานสากล โดยหน่วยงานของกระทรวงสาธารณสุข คือ สถาบันกัญชาทางการแพทย์ เพื่อพัฒนาฐานข้อมูลกัญชา เช่น การขอนุญาติ การปลูก และแหล่งวัตถุดิบและผู้เชี่ยวชาญต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวกกับประชาชนและหน่วยงานต่างๆ ให้เข้าถึงข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อประกอบการตัดสินใจในการประกอบธุรกิจ สนับสนุนการขออนุญาตเพื่อการผลิตภัณฑ์เชิงพานิชย์ได้สะดวกรวดเร็วมากขึ้นต่อไป